Właściciele firm rodzinnych, zainteresowani zapewnieniem firmie trwałości na pokolenia, przy jednoczesnym zabezpieczeniu osób sobie bliskich, obecnie do dyspozycji mają regulacje krajowego prawa spadkowego oraz kodeksu spółek handlowych. Nie pozwalają one jednak na osiągnięcie zakładanego celu w pełni. W oczekiwaniu na przepisy o polskiej fundacji rodzinnej, przedsiębiorcy już teraz mogą skorzystać z zagranicznych fundacji rodzinnych (np. tworzonych w Austrii, Holandii, na Malcie, w Liechtensteinie). 

Klientów zainteresowanych powołaniem zagranicznej fundacji rodzinnej wspieramy w następujących obszarach:

  • przegląd sytuacji biznesowej i rodzinnej, pod kątem ewentualnego ryzyka oraz możliwych roszczeń/konfliktów na gruncie spadkobrania, z uwzględnieniem specyfiki prowadzonego biznesu oraz celu właściciela,
  • opracowanie indywidualnego, „szytego na miarę” modelu sukcesji opartego o zagraniczną fundację rodzinną, w oparciu o jurysdykcję preferowaną przez właściciela bądź rekomendowaną przez Kancelarię, w oparciu o cele właściciela,
  • opracowanie ewentualnych zmian w strukturze firmy rodzinnej/grupy firm w celu ich przygotowania do sukcesji, w tym kompleksowe doradztwo na etapie wdrożenia rekomendowanych zmian,
  • kompleksowe wsparcie na etapie wdrożenia wybranego modelu, w tym kontakt i nadzór nad pracami zagranicznych doradców prawnych i podatkowych, w tym opracowywanie dokumentacji korporacyjnej fundacji, odzwierciedlającej cele właściciela,
  • bieżące doradztwo prawne i podatkowe po wdrożeniu rekomendowanej struktury.

Ogólna charakterystyka zagranicznej fundacji rodzinnej (prywatnej):

  • fundacja rodzinna posiada pełną osobowość prawną; 
  • co do zasady, uprawnioną do założenia fundacji rodzinnej jest osoba fizyczna (fundator). Założenie fundacji może odbyć się przy czynnym udziale fundatora (za jego życia), a także na mocy testamentu;
  • fundacja rodzinna wyposażona jest we własny majątek, wnoszony w ramach funduszu założycielskiego (przeważnie o charakterze pieniężnym), a także dalszych darowizn wnoszonych zarówno przez fundatora (w tym w szczególności udziały w spółkach kapitałowych), jak i osoby trzecie. Co istotne majątek ten będzie wyłączną własnością fundacji („oderwanie” od osoby właściciela);
  • zasady funkcjonowania fundacji rodzinnej określone są w treści następującej dokumentacji korporacyjnej, tworzonej przez fundatora, przy zachowaniu znacznej elastyczności, aby w jak najpełniejszy sposób zaadresować potrzeby firmy, a także rodziny i bliskich fundatora:
  • statut – jest podstawowym dokumentem, niezbędnym do utworzenia fundacji, a zarazem (w większości przypadków) jedynym dostępnym dla osób trzecich (analogicznie do akt rejestrowych spółek prawa handlowego), dlatego też zawiera jedynie podstawowe informacje, takie jak nazwa i siedziba fundacji, wskazanie fundatora oraz organów fundacji, fundusz założycielski, czas trwania fundacji;
  • regulaminy – mają charakter wiążący dla organów fundacji, jednak nie posiadają przymiotu jawności (dokument o charakterze wewnętrznym). Regulują one kwestie istotne dla funkcjonowania fundacji, np. wskazują beneficjentów, a także przysługujące im uprawnienia, nakreślają politykę inwestycyjną i plany rozwoju spółek operacyjnych;
  • listy intencyjne – nie posiadają mocy wiążącej, ale stanowią bardzo istotne narzędzie w komunikacji między fundatorem, beneficjentami, a organami fundacji, np. mogą dotyczyć wniosków o wypłaty świadczenia na rzecz beneficjentów;
  • fundacja rodzinna jest zarządzana i reprezentowana przez swoje organy: rada fundacji – to obligatoryjny i kolegialny organ fundacji, prowadzący jej sprawy, analogicznie do zarządu w spółkach kapitałowych; w wielu jurysdykcjach dopuszcza się pełnienie funkcji członka rady fundacji także przez osoby prawne, co minimalizuje ryzyko wystąpienia wakatu spowodowanego zdarzeniami losowymi (np. choroba, śmierć); protektor/rada protektorów – w większości przypadków organ fakultatywny, pełniący funkcje kontrolne (pełniący analogiczną funkcję jak rada nadzorcza w spółkach kapitałowych), w jego skład mogą wchodzić także osoby prawne;
  • beneficjenci – fundator w sposób swobodny może wskazać osoby uprawnione do świadczeń wypłacanych przez fundację, a co istotne, mogą do nich należeć także osoby spoza kręgu rodzinnego (spoza kręgu spadkobierców ustawowych), co wydaje się szczególnie istotne w dzisiejszych czasach. Zakres uprawnień poszczególnych beneficjentów określa fundator.

Zalety zagranicznej fundacji rodzinnej (prywatnej):

  • zabezpieczenie firmy na przyszłość i eliminacja ryzyka niekontrolowanego podziału pomiędzy spadkobierców (integralność firmy na pokolenia);
  • możliwość elastycznego zapewnienia przyszłości członków rodziny, poprzez ustalenie rodzaju świadczeń oraz wysokości wypłat otrzymywanych przez beneficjentów fundacji (także za życia fundatora),
  • zabezpieczenie sytuacji, w tym majątkowej, małoletnich dzieci, z uwzględnieniem możliwości wypracowania modelu ich późniejszego zaangażowania w biznes operacyjny,
  • minimalizowanie ryzyka sporów związanych z ewentualnym postępowaniem spadkowym, w tym ochrona przed ewentualnym ryzykiem związanym ze zgłoszeniem roszczeń o wypłatę zachowku (wiele jurysdykcji znacząco ogranicza możliwość dochodzenia roszczeń zachowkowych z majątku fundacji),
  • ustabilizowane i ugruntowane regulacje prawne, oparte na wieloletniej praktyce.

Jeżeli chcieliby Państwo powołać do życia zagraniczną fundację rodzinną, serdecznie zapraszamy do kontaktu. Chętnie wesprzemy Państwa w tym procesie.

Zapraszamy do kontaktu.

Skontaktuj się z nami

Paweł Tomczykowski

Partner Zarządzający I Prezes Zarządu

Partner Zarządzający, Prezes Zarządu

E: p.tomczykowski@tomczykowscy.pl

T: 22 480 81 00, 601 917 630