Czy wiesz, że w toku bieżącej działalności gospodarczej możesz podejmować działania zmierzające do powstania schematów podatkowych? Co powinieneś zrobić by uniknąć odpowiedzialności za przestępstwo skarbowe.

1 stycznia 2019 r. weszły w życie przepisy dotyczące raportowania schematów podatkowych (tzw. Mandatory Disclosure Rules), które w naszej ocenie diametralnie wpłyną na codzienne funkcjonowanie wielu przedsiębiorstw.

Co może być schematem podatkowym

Jak wielokrotnie podkreślało Ministerstwo Finansów, pojęcie schematu podatkowego jest znacznie szersze niż pojęcie tzw. optymalizacji podatkowej. Powyższe oznacza zaś, że schematy podatkowe mogą powstawać w toku bieżącej działalności firmy, w sposób zupełnie niezamierzony
i niekoniecznie muszą być związane z nadzwyczajnymi zdarzeniami jak np. zakładanie spółek
offshore czy przeprowadzanie skomplikowanych procesów restrukturyzacyjnych.

W szczególności, Ministerstwo Finansów wskazało, że za schematy podatkowe mogą być uznane:

• IP BOX,
• ulga badawczo-rozwojowa,
• korzystanie z przyspieszonej amortyzacji,
• niektóre restrukturyzacje (np. przekształcenie spółki kapitałowej w spółkę osobową) czy
• wprowadzenie struktur wynagrodzenia opartych na świadczeniu usług w ramach działalności gospodarczej.

Dlaczego nowe regulacje są wyzwaniem

Regulacje przewidziane w przepisach są niezwykle skomplikowane. W szczególności:

• wymienionych zostało kilkadziesiąt kryteriów, które występując w różnych konfiguracjach przesądzają o uznaniu/nieuznaniu danego działania za schemat podatkowy,
• rozróżniono kilka typów schematów podatkowych (tzn. schemat podatkowy, schemat podatkowy standaryzowany, schemat podatkowy transgraniczny),
• wprowadzono skomplikowaną procedurę raportowania schematów podatkowych. 

Czy każdy przedsiębiorca będzie musiał raportować schematy podatkowe

Ustawa wprowadza tzw. kryterium kwalifikowanego korzystającego, którym w uproszczeniu jest podmiot jeżeli jego przychody i koszty albo wartość aktywów przekroczyły w obecnym lub poprzednim roku obrotowym równowartość 10.000.000 EUR lub jeżeli udostępniane lub wdrażane uzgodnienie dotyczy rzeczy lub praw o wartości rynkowej przekraczającej równowartość 2.500.000 EUR. Kryterium to determinuje obowiązek przekazania informacji o schemacie podatkowym. Innymi słowy, podmiot niespełniający tego kryterium nie będzie miał obowiązku raportowania schematu podatkowego czy schematu podatkowego standaryzowanego.

Warto przy tym zwrócić uwagę, że kryterium kwalifikowanego korzystającego odnosi się nie tylko do przychodów i kosztów danego podmiotu ale także wartości jego aktywów. Oceniając spełnienie tego kryteriów musimy więc brać pod uwagę wartość posiadanych przez dany podmiot nieruchomości, gruntów, linii produkcyjnych, floty samochodowej czy stan rachunków bankowych itp.

Jednocześnie, raportowaniu będzie podlegał każdy schemat transgraniczny.

Czy tylko przedsiębiorca musi raportować schematy podatkowe

Raportowanie schematów podatkowych dotyczy trzech kategorii podmiotów, tj. promotor, korzystający oraz wspomagający. Promotorami są przede wszystkim doradcy podatkowi, radcy prawni, adwokaci czy pracownicy banku lub instytucji finansowej doradzającej klientom. Korzystającymi są przedsiębiorcy. Wspomagającymi są natomiast osoby wspierające promotorów, w tym np. notariusze, biegli rewidenci, księgowi czy dyrektorzy finansowi.

Mogą zdarzyć się sytuacje, w których będziesz zobowiązany do samodzielnego raportowania schematu podatkowego a także takie, w których dokona tego za Ciebie promotor czy wspomagający.

Obowiązek informacyjny

Bardzo istotne jest to, że raportowaniu podlegają nie tylko schematy podatkowe powstałe po dniu 1 stycznia 2019 r. ale także te z przeszłości:

• schemat podatkowy transgraniczny – podlega raportowaniu gdy pierwsza czynność związana z jego wdrażaniem wystąpiła nie wcześniej niż po 25 czerwca 2018 r.
• schemat podatkowy inny niż schemat podatkowy transgraniczny – pierwsza czynność związana z jego wdrożeniem wystąpiła nie wcześniej niż po 1 listopada 2018 r.

Konsekwencje niezastosowania się do przepisów w zakresie schematów podatkowych

Naruszenie obowiązków związanych z przekazywaniem informacji o schematach podatkowych może stanowić przestępstwo skarbowe. Przykładowymi działaniami niepożądanymi wskazanymi w Kodeksie karnym skarbowym są: nieprzekazanie właściwemu organowi informacji o schemacie podatkowym albo przekazanie jej po terminie.

Powyższe oznacza z kolei, że te nieprawidłowości będą mogły w przyszłości stanowić podstawę pociągnięcia do odpowiedzialności na gruncie ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych, nad którą toczą się obecnie prace w parlamencie. 

Czy oprócz raportowania schematów podatkowych są jeszcze jakieś inne obowiązki?

Niektóre podmioty (tj. spółki doradcze i niektórzy przedsiębiorcy) mogą być zobowiązane do posiadania procedury wewnętrznej w zakresie przeciwdziałania niewywiązywaniu się z obowiązku przekazywania informacji o schematach podatkowych. Brak procedury może powodować nałożenie przez szefa Krajowej Administracji Skarbowej kary pieniężnej w wysokości do 2.000.000 zł.

Jakie wsparcie oferujemy naszym klientom

• przeprowadzenie szkolenia wewnętrznego w celu omówienia zasad raportowania schematów podatkowych,
• zweryfikowanie czy podejmowane obecnie/w przeszłości i planowane działania nie powodują powstania schematów podatkowych podlagających raportowaniu,
• stworzenie listy działań mogących prowadzić do powstania schematów podatkowych podlegających raportowaniu,
• przygotowania informacji o schematach podatkowych, tak aby Klient mógł je przekazać do Szefa Krajowej Administracji Skarbowej,
• zweryfikowanie czy istnieje konieczność posiadania procedury wewnętrznej w zakresie raportowania schematów podatkowych oraz, o ile okaże się to konieczne, jej wdrożenie,
• stałe doradztwo w zakresie raportowania schematów podatkowych.